Kościół św. Wawrzyńca to ważny obiekt sakralny, który pełni funkcję rzymskokatolickiego kościoła parafialnego. Zlokalizowany jest przy ulicy św. Wawrzyńca 8 w malowniczym Gnieźnie, jednym z najstarszych miast w Polsce.
Należy on do dekanatu gnieźnieńskiego I oraz archidiecezji gnieźnieńskiej, co podkreśla jego istotną rolę w lokalnej społeczności katolickiej.
Historia kościoła
Kościół św. Wawrzyńca, uznawany za jeden z najstarszych w Gnieźnie, posiada bogatą historię, której początki sięgają XIII wieku. W dokumencie z 1255 roku, sporządzonym przez Bolesława Pobożnego, odnajdujemy informacje dotyczące drewnianej świątyni, która pełniła funkcję kościoła parafialnego.
Po tragicznych wydarzeniach, jakimi były pożary, w XVI wieku na miejscu zniszczonej budowli wzniesiono nową, murowaną świątynię. Warto zaznaczyć, że w 1817 roku kościół przeszedł istotną renowację, co przyczyniło się do jego lepszego stanu technicznego. W 1896 roku, za kadencji proboszcza księdza Ferdynanda Stefańskiego, świątynia została poddana dalszym pracom budowlanym, które obejmowały m.in. dobudowę bocznych naw oraz południowej wieży. W tym czasie chór muzyczny został również powiększony oraz wzbogacony w balustradę.
Rozbudowa trwała do 1917 roku, a po jej zakończeniu, gdy proboszczem był ksiądz Mieczysław Bielawski, kościół został konsekrowany przez biskupa Wilhelma Kloske. Kolejna istotna rozbudowa miała miejsce w latach 1935-1936, a jej projekt opracował architekt Lucjan Michałowski z Poznania.
W czasie II wojny światowej kościół pełnił funkcję magazynu, jednak po jej zakończeniu został zwrócony społeczności katolickiej, odzyskując swoje pierwotne przeznaczenie jako parafialny obiekt sakralny.
Dla tych, którzy chcą zgłębić temat jeszcze bardziej, warto odwiedzić artykuł o Parafii św. Wawrzyńca w Gnieźnie.
Architektura i wnętrze kościoła
Kościół św. Wawrzyńca w Gnieźnie to wspaniała budowla trójnawowa, zaprojektowana na podstawie prostokątnego planu. Posiada cztery wejścia oraz dwie imponujące wieże, a jego dach pokryty jest elegancką dachówką.
Wieża znajdująca się po stronie północnej, pochodząca z XVI wieku, charakteryzuje się czworoboczną konstrukcją i zdobiona jest gotyckim dachem w kształcie piramidy. Dodatkowo, dwie boczne kaplice tworzą układ przypominający kształt krzyża łacińskiego, co nadaje jej wyjątkowego charakteru. Z dużą starannością w narożniku jednej z bocznych kaplic umieszczono figurę św. Wawrzyńca, co podkreśla znaczenie tej postaci w kontekście całej świątyni.
Okna oraz wnęki okienne zdobią półkoliste lub niskie ostrołukowe zakończenia, co dodaje lekkości i harmonii wnętrzu. Wnętrze kościoła jest bogato zdobione, a wśród najważniejszych elementów można wyróżnić:
- obraz św. Wawrzyńca z widokiem Gniezna, datowany na koniec XVIII wieku,
- powojenną polichromię autorstwa Wacława Taranczewskiego z 1947 roku,
- marmurowy ołtarz główny,
- cynkowe tabernakulum,
- granitową posadzkę,
- okna ozdobione nowoczesnymi witrażami.
Warto również odnotować, że w roku 1948, za czasów proboszcza księdza Mieczysława Bogacza, kościół przeszedł istotne poprawki, gdyż został otynkowany, co przyczyniło się do jego lepszego zabezpieczenia.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 18.02.2013 r.]
- Stanisław Pasiciel, Gniezno. Widoki miasta 1505 – 1939, PWN, Warszawa – Poznań, 1989 r.
- a b Historia kościoła. [dostęp 25.11.2012 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Kościoły":
Kościół Chrystusa Wieczystego Kapłana w Gnieźnie | Kościół św. Jakuba Apostoła w Modliszewku | Parafia Chrystusa Wieczystego Kapłana w Gnieźnie | Parafia Matki Bożej Miłosierdzia w Gnieźnie | Parafia Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy w Zdziechowie | Parafia bł. Michała Kozala w Gnieźnie | Parafia św. Michała Archanioła w Gnieźnie | Parafia Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Strzyżewie Kościelnym | Kościół św. Jana Chrzciciela w Gnieźnie | Kościół św. Michała Archanioła w Gnieźnie | Kościół bł. Bogumiła w Gnieźnie | Kapituła kolegiacka św. Jerzego w Gnieźnie | Kościół św. Jerzego w Gnieźnie | Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gnieźnie | Parafia św. Jakuba w Modliszewku | Kościół Świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Jankowie Dolnym | Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Gnieźnie | Kościół Matki Bożej Miłosierdzia w Gnieźnie | Kościół bł. Jolenty w Gnieźnie | Bazylika prymasowska Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w GnieźnieOceń: Kościół św. Wawrzyńca w Gnieźnie