Damazy Gracjan Choraszewski, urodzony 20 września 1912 roku w Gnieźnie, był polskim oficerem, który doszedł do stopnia kapitana w Wojska Polskim. Jego życie zawodowe nie ograniczało się tylko do służby wojskowej, gdyż był również sędzią, co podkreśla jego wszechstronność i zaangażowanie w sprawy kraju.
Choraszewski zmarł 8 stycznia 1990 roku w Kępnie, pozostawiając po sobie ważny ślad zarówno w armii, jak i w wymiarze sprawiedliwości.
Życiorys
W maju 1931 roku Damazy Choraszewski zakończył edukację w Państwowym Gimnazjum im. Bolesława Chrobrego, zlokalizowanym w Gnieźnie. Następne lata, od 1932 do 1935, poświecił na studiowanie prawa na Uniwersytecie Poznańskim.
Można zauważyć, że jego kariera wojskowa rozpoczęła się 11 sierpnia 1931 roku, kiedy to wstąpił do Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii, która mieściła się w Grudziądzu. Służbę tę zakończył 30 czerwca 1932 roku, otrzymując tytuł kaprala podchorążego rezerwy. W tym samym roku, od 17 maja do 9 lipca, brał udział w dwumiesięcznym kursie unitarnym broni pancernych, który odbył się w Centrum Wyszkolenia Broni Pancernych w Warszawie.
Od 10 lipca do 12 września 1932 roku wykonywał obowiązki w 1 pułku pancernym, mając siedzibę w Poznaniu. 1 stycznia 1935 roku, zgodnie z rozwojem kariery wojskowej, został mianowany podporucznikiem rezerwy. W okresie od 20 czerwca do 30 lipca 1938 roku ukończył sześciotygodniowy kurs techniczno-warsztatowy dla oficerów rezerwy przy Centrum Wyszkolenia Broni Pancernych w Modlinie.
Na początku II wojny światowej, 25 sierpnia 1939 roku, znalazł się w 1 batalionie pancernym w Poznaniu, gdzie został przydzielony do dowództwa kolumny samochodów ciężarowych nr 753. W trakcie kampanii wrześniowej kolumna, pod jego komendą, działała na korzyść 17 Wielkopolskiej Dywizji Piechoty, która była częścią Armii „Poznań”. W dniu 2 września przewoził I batalion 68 pułku piechoty z rejonu lasu Strzałkowa do okolic Tarnowa.
15 września został wskazany do odznaczenia Krzyżem Walecznych, za zasługi w przewożeniu pociągu z amunicją do rejonu Bzury. Kolejne dni spędził, transportując zaopatrzenie w kierunku Wyszogrodu, gdzie dostarczył broń jednostkom artylerii. Gdy 17 września polskie wojska zostały rozbite, przeprawił się przez rzekę do Puszczy Kampinoskiej.
Od 20 do 28 września brał aktywnie udział w obronie Warszawy. Podczas tych wydarzeń był dowódcą V kolumny samochodów ciężarowych, którą sam stworzył, odpowiedzialnej za zaopatrywanie wojska w amunicję oraz pożywienie. Po kapitulacji Warszawy, zdał samochody Zakładowi Oczyszczania Miasta.
Między 2 października 1939 a 27 stycznia 1945 roku był w niewoli, początkowo w Oflagu XI B w Brunszwiku, a od 1940 roku w Oflagu II C w Woldenbergu. Po zakończeniu wojny, wstąpił do Wojska Polskiego, gdzie służył od 9 maja do 3 listopada 1945 roku, pełniąc funkcję porucznika w Kwatermistrzostwie Dowództwa Okręgu Wojskowego Nr III. W 1963 roku, w wyniku zasług w służbie, został mianowany kapitanem.
W roku akademickim 1947/1948 uzyskał tytuł magistra praw na Uniwersytecie Poznańskim, po czym w 1949 roku przeprowadził się z rodziną do Kępna. W latach 1950–1978 pracował w resorcie Ministerstwa Sprawiedliwości, a od 1954 roku do przejścia na emeryturę pełnił funkcję wiceprezesa Sądu Powiatowego w Kępnie. Zmarł 8 stycznia 1990 roku.
Ordery i odznaczenia
Damazy Choraszewski był osobą odznaczoną licznymi orderami i medalami, które odzwierciedlają jego zasługi oraz heroizm w trudnych czasach. Wśród przyznanych mu wyróżnień należy wymienić:
- Krzyż Walecznych,
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Medal Zwycięstwa i Wolności 1945,
- Medal „Za Warszawę 1939–1945”,
- Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939”,
- Odznaka Grunwaldzka.
Przypisy
- Marian Żebrowski, Zarys historii polskiej broni pancernej 1918-1947, Londyn 1971, s. 381 stwierdza, że dowódcą Kolumny Samochodów Ciężarowych Nr 753 był por. rez. Gerżabek.
- P. Bauer, B. Polak Armia Poznań w wojnie obronnej 1939, s. 463.
- Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za lata akademickie 1945-1954/55. Poznań: 1958, s. 89.
- Ludwik Głowacki, 17 Wielkopolska Dywizja Piechoty w kampanii 1939, Lublin 1969, s. 16.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Jarosław Bielecki | Witold Walter | Jerzy Zakrzewski (1921–1944) | Piotr Kamka | Andrzej Ratajczak | Czesław Czyżyński | Andrzej Bartkowiak (strażak) | Kazimierz Kowalski (powstaniec śląski) | Józef Hansz | Ludwik PatalasOceń: Damazy Choraszewski