Cmentarz św. Krzyża w Gnieźnie to miejsce, które ma szczególne znaczenie historyczne oraz kulturowe. Zlokalizowany jest on w obrębie ulic: od południowego zachodu znajdziemy ulicę Świętokrzyską, od południowego wschodu ulicę Żuławy, natomiast na północy graniczy z jeziorem Świętokrzyskim. Obszar cmentarza wynosi około 4,5 ha, co czyni go jednym z większych nekropolii w regionie.
Warto zwrócić uwagę na to, że cmentarz ten ma status zabytku, co podkreśla jego znaczenie w kontekście ochrony dziedzictwa kulturowego i historii Gniezna.
Historia
Na wzgórzu, od strony ulicy Świętokrzyskiej, zbudowano murowany kościół św. Krzyża. W roku 1804 decyzją administratora diecezji gnieźnieńskiej, księdza Franciszka Skarbka Malczewskiego, utworzono nekropolię przy tym kościele. Akt poświęcenia został dokonany przez księdza Józefata Murzynowskiego, kanonika metropolitalnego, a kazanie w tym dniu wygłosił ksiądz Wojciech Ożarowski, katedralny kaznodzieja.
Początkowo, przy ulicy Świętokrzyskiej znajdował się cmentarz ewangelicki. W 1887 roku jego teren został sprzedany przez gminę ewangelicką parafii św. Michała. Cmentarz rozciągał się nie tylko w okolicy kościoła, ale również na północ, aż do brzegów jeziora, gdzie fragment ten należał do parafii pw. Świętej Trójcy. Dodatkowo, obszar cmentarza obejmował również tereny na zachodzie, które były w posiadaniu parafii św. Wawrzyńca.
Ten cenny teren cmentarny był sukcesywnie powiększany w latach: 1895, 1912 oraz 1932-1933, moment poświęcenia tej części zainicjował biskup Antoni Laubitz. Ostatnia zmiana miała miejsce w 1978 roku, kiedy to, w związku z budową trasy Zjazdu Gnieźnieńskiego, zrealizowano ekshumację 138 grobów, które przeniesiono na nową lokalizację, usytuowaną w północno-wschodniej części cmentarza. Centralnie umieszczono tam XIX-wieczny, monumentalny metalowy krzyż, który pierwotnie stał przy skrzyżowaniu ulic Rybnej i Świętokrzyskiej.
Obszar wokół kościoła otoczony jest 52 grobowcami naziemnymi, jakie powstały w latach 1865-1939, zauważanymi repertuarami w stylach neogotyckim oraz neobarokowym. W 1929 roku, terytorium parafii pw. Świętej Trójcy zostało przekazane nowo powstałej parafii, która miała siedzibę przy klasztorze OO. Franciszkanów.
Pochowani na Cmentarzu św. Krzyża w Gnieźnie
Temat, który podejmujemy, dotyczy istotnej kategorii związanej z cmentarzem w Gnieźnie. Pochowani na Cmentarzu św. Krzyża w Gnieźnie to zagadnienie, które zasługuje na uwagę ze względu na bogatą historię oraz znaczenie tego miejsca.
Przypisy
- Gniezno- Kościół św. Krzyża str. 178. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa.[dostęp 23.04.2014 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Inne obiekty":
Struga Gnieźnieńska | Wieża ciśnień (Parowozownia Gniezno) | Mieszko Gniezno | Noclegownia kolejarzy w Gnieźnie | Cmentarz św. Piotra i Pawła w Gnieźnie | Zespół nastawni kolejowych w GnieźnieOceń: Cmentarz św. Krzyża w Gnieźnie