Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie zostało założone w 1973 roku, a jego celem jest ukazanie kluczowych wydarzeń oraz postaci związanych z początkami polskiego państwa.
Od momentu otwarcia stałej ekspozycji w nowym gmachu w marcu 1983 roku, muzeum stało się istotnym miejscem na mapie kulturalnej Polski, przyciągającym zarówno turystów, jak i badaczy historii.
Historia
Historia Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie datuje się od momentu rozpoczęcia badań archeologicznych w 1948 roku, które miały na celu zgłębianie przeszłości oraz odkrywanie artefaktów związanych z historią pierwszej stolicy Polski. Odkrycia te stanowiły punkt wyjścia do utworzenia w 1956 roku gnieźnieńskiego Oddziału Muzeum Archeologicznego z siedzibą przy ul. św. Jana 9, gdzie przedstawiano przede wszystkim znaleziska z wykopalisk.
W 1966 roku zaczęto myśleć o budowie pomnika Mieszka I oraz Bolesława Chrobrego, którzy byli pierwszymi władcami historycznymi w Polsce. Ten monumentalny projekt zyskał formę kompleksu budynków, który obecnie mieści muzeum, aulę widowiskową oraz liceum ogólnokształcące. Prace budowlane rozpoczęto w 1973 roku, według koncepcji zaprojektowanej w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu.
Budowa pomnika stworzyła okazję do powołania niezależnej instytucji muzealnej w Gnieźnie. Muzeum Początków Państwa Polskiego oficjalnie rozpoczęło swoją działalność w 1973 roku. W połowie lat 70. trwały intensywne przygotowania do głównej wystawy stałej, która miała być podsumowaniem dotychczasowych badań nad formowaniem się polskiej państwowości.
W marcu 1983 roku miało miejsce uroczyste otwarcie stałej ekspozycji „Początki państwa polskiego” w nowym budynku przy ulicy Kostrzewskiego 1, co było ważnym wydarzeniem w historii muzeum.
Wystawy stałe
W Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie znajdują się liczne fascynujące wystawy, które przenoszą zwiedzających w głąb historii Polski oraz kultury słowiańskiej.
- Ekspozycja przedstawiająca początki państwowości polskiej oferuje wgląd w pierwsze wieki kształtowania się Polski, a także przybliża czasy pierwszych władców z dynastii piastowskiej oraz ich rolę w historii wczesnego średniowiecza.
- Wystawa Ceramika gnieźnieńska przyciąga uwagę dzięki bogatej kolekcji płytek ceramicznych oraz kafli piecowych, które są jednymi z największych zbiorów tego typu w skali europejskiej.
- W ramach ekspozycji Piastów malowane dzieje można podziwiać dzieła XIX-wiecznych artystów, które przedstawiają postaci oraz kluczowe wydarzenia związane z dynastią piastowską, zaczynając od jej wczesnych początków aż do ostatnich dni Piastów na polskim tronie.
- Wystawa Gniezno. Stąd do przeszłości odkrywa historię tego ważnego dla Polski miasta, pozwalając zwiedzającym na wnikliwe zapoznanie się z jego dziedzictwem.
- Sztuka romańska w Polsce gromadzi przykłady najbardziej istotnych detali architektonicznych tej epoki, oferując unikalny wgląd w styl i formy, które zdominowały polski krajobraz architektoniczny.
- Wystawa Motywy słowiańskie w sztuce prezentuje bogactwo kultury słowiańskiej z różnych epok, ukazując jej znaczenie przez pryzmat twórczości artystów.
Wystawy czasowe
Obecne wystawy czasowe w Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie z pewnością stanowią wyjątkową okazję do zgłębienia kulturowych i historycznych aspektów regionu oraz są doskonałą formą edukacji.
- Początki Litwy. Ta wyjątkowa ekspozycja przybliża historię Litwy, sięgając do czasów wielkiej różnorodności plemion, które ją zasiedlały. Obejmuje ona także okres wczesnośredniowiecznych wojen, krucjat, aż po moment narodzin państwowości litewskiej. W ramach wystawy ukazano praktyki funeralne, aspekty wojskowości oraz kulturę materialną zarówno prostych mieszkańców, jak i elit. W tej ekspozycji zaprezentowanych zostało ponad 500 zabytków, które pochodzą ze zbiorów Litewskiego Muzeum Narodowego oraz Państwowego Rezerwatu Kulturowego w Kiernowie. Wystawa będzie dostępna od 26 listopada 2023 roku do 22 września 2024 roku.
- Religia(e) Słowian. Wystawa ta skupia się na pogaństwie i chrześcijaństwie w Polsce we wczesnym średniowieczu. Warto zauważyć, że Słowianie nie mieli jednolitego wyznania. Jako ich wierzenia różniły się one zarówno w zakresie bóstw, jak i miejsc otaczanych czcią oraz sposobów sprawowania kultu. Celem tej ekspozycji jest ukazanie bogatej różnorodności wierzeń na polskich ziemiach w tym szczególnym okresie. Wystawa będzie dostępna od 21 września do 6 października 2024 roku.
Przypisy
- a b Historia muzeum [online] [dostęp 04.09.2020 r.]
- Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie. Gniezno. Stąd do przeszłości. [online], muzeumgniezno.pl [dostęp 25.08.2020 r.]
- Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie. Sztuka romańska w Polsce. [online], muzeumgniezno.pl [dostęp 25.08.2020 r.]
- Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie. Motywy słowiańskie w sztuce. [online], muzeumgniezno.pl [dostęp 25.08.2020 r.]
- Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie. Ceramika gnieźnieńska”. [online], muzeumgniezno.pl [dostęp 25.08.2020 r.]
- Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie. Początki państwa polskiego. [online], muzeumgniezno.pl [dostęp 25.08.2020 r.]
- Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie [online], muzeumgniezno.pl [dostęp 25.08.2020 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Muzea":
Muzeum Polskich Organów Elektronicznych | Muzeum Archidiecezjalne w GnieźnieOceń: Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie