Gniezno to kluczowa stacja kolejowa zlokalizowana w sercu województwa wielkopolskiego, w Polsce. Znajduje się ona na 50. kilometrze linii kolejowej, która łączy Poznań z Bydgoszczą, a jej całkowita długość wynosi 186,5 km. Trasa ta prowadzi także przez Toruń, co czyni ją istotnym szlakiem komunikacyjnym.
Stacja w Gnieźnie wyróżnia się jako jedna z największych oraz najlepiej rozwiniętych stacji w regionie. Oprócz standardowych operacji pasażerskich, jej kompleks jest wyposażony w parowozownię, co dodaje jej historycznego charakteru i znaczenia.
Warto zaznaczyć, że Gniezno dysponuje trzema stacjami kolejowymi: główną stacją Gniezno, Gniezno Winiary, a także Gniezno Wąskotorowe. Spośród nich, tylko główna stacja jest czynna dla ruchu pasażerskiego, co podkreśla jej znaczenie w codziennej komunikacji.
Ruch pasażerski
W niniejszym zestawieniu przedstawiamy szczegółowe dane dotyczące ruchu pasażerskiego w Gnieźnie, które ma istotne znaczenie dla transportu kolejowego w regionie. Statystyki te obrazują nie tylko liczbę pasażerów, ale także roczną wymianę w danym roku.
Rok | Roczna wymiana | Pasażerowie na dobę | lokalizacja w Polsce |
---|---|---|---|
2017 | 1 930 000 | 5 300 | 45 |
2018 | 2 200 000 | 6 100 | 50 |
2019 | 2 410 000 | 3 300 | 39 |
2020 | 1 350 000 | 1 800 | 48 |
2021 | 1 530 000 | 4 200 | 52 |
2022 | Brak danych | 5 700 | Brak danych |
2023 | 2 290 000 | 6 300 | 62 |
Ogólnie, liczba pasażerów w Gnieźnie wykazuje różnorodne tendencje w poszczególnych latach, co może być skutkiem różnych czynników, takich jak zmiany w infrastrukturze transportowej, wprowadzenie nowych połączeń oraz ogólne zainteresowanie podróżami kolejowymi.
Historia
Geneza stacji kolejowej w Gnieźnie sięga 30 listopada 1867 roku, kiedy to podpisano umowę na budowę linii kolejowej, która prowadziła z Poznania przez Gniezno i Inowrocław do Torunia, z dodatkowym odgałęzieniem do Bydgoszczy. Już we wrześniu następnego roku rozpoczęto prace ziemne w okolicach obecnej stacji kolejowej w Trzemesznie. Gniezno, jako czwarta stacja na trasie z Poznania, była od początku postrzegana jako kluczowy punkt na tej linii, obok ważnych stacji takich jak Poznań, Pobiedziska, Inowrocław i Bydgoszcz. to właśnie tutaj utworzono magazyn towarowy, lokomotywownię oraz stację wodną.
Stację uroczyście otwarto 26 maja 1872 roku, a dzień później na nowe tory wyruszył pierwszy pociąg. Inauguracja regularnego ruchu pasażerskiego miała miejsce 1 lipca 1873 roku. W międzyczasie, 17 czerwca 1872 roku, zatwierdzono budowę drugiej linii kolejowej, która połączyła Gniezno z Oleśnicą, a jej otwarcie nastąpiło 30 czerwca 1875 roku.
Stacja kolejowa Gniezno usytuowana została na 50. kilometrze trasy z Poznania do Torunia, położona po południowej stronie miasta, w jego ówczesnych przedmieściach. Kluczowym obiektem był monumentalny dworzec kolejowy, a oprócz niego wzniesiono także magazyn towarowy, parowozownię, która wielokrotnie przeszła modernizację i ostatecznie zyskała największą w Europie 24-stanowiskową halę wachlarzową, stację wodną oraz budynek mieszkalny dla pracowników.
W latach 1908–1911 nastąpiła znacząca rozbudowa stacji. W związku z podłączeniem elektryczności zainstalowano dźwig węglowy, a także zbudowano nowe perony oraz tunel.
Niestety, wraz z wybuchem II wojny światowej, Gniezno stało się celem bombardowań. Już 4 września zniszczono koszary wojskowe, a w kolejnych dniach bombardowaniom poddano linie kolejowe. 6 września w wyniku ataku lotniczego zniszczono stację, parowozownię oraz kilka parowozów. Pomimo trudności, w czasie wojny rozpoczęto odbudowę zniszczonych obiektów. W 1940 roku zatwierdzono plan „Otto”, który miał na celu odbudowę i modernizację linii kolejowych oraz stacji, a także modernizację parowozowni. Plan ten obejmował również budowę kładek drogowych, instalacji telekomunikacyjnych oraz modernizację mieszkań kolejowych i wagonowni.
Dzięki programowi „Otto” zdecydowano się również na rozwój dworca towarowego w Gnieźnie, aby odciążyć stację w Poznaniu.
W latach 1967–1968 zrealizowano budowę nowego dworca kolejowego, wzbogacając go o nowoczesne perony. Z kolei w latach 2012–2014 dokonano kompleksowej przebudowy budynku dworca oraz jego okolicy, instalując monitoring oraz klimatyzację, a także modernizując wiaty peronowe i zamieniając toalety na parking. Wszystko to stworzono z myślą o osobach z niepełnosprawnościami. W roku 2021 zmodernizowano przestrzeń przed dworcem, a w ramach Zintegrowanego Centrum Przesiadkowego zbudowano sześć wiat autobusowych.
Przypisy
- Więcej pasażerów obsługuje tylko Poznań Główny! Na stacji Gniezno tłumy, a dworzec do ich obsługi jak na prowincji [online], Przemiany na Szlaku Piastowskim, 04.07.2024 r. [dostęp 24.07.2024 r.]
- a b c d Urząd TransportuU.T. Kolejowego Urząd TransportuU.T., Przewozy pasażerskie [online], Portal statystyczny UTK [dostęp 20.02.2023 r.]
- Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 17.09.2023 r.]
- Wymiana pasażerska na stacjach w Polsce w 2018 r. [online], Urząd Transportu Kolejowego [dostęp 30.01.2020 r.]
- MARK, Fundusze europejskie dla Wielkopolski na skróty, w: Monitor Wielkopolski, 09.2021 r., s. 15, ISSN 1642-0918
- Miron Urbaniak, Zabytkowa stacja kolejowa Gniezno, wyd. 2010
Oceń: Gniezno (stacja kolejowa)