Kustodia (Gniezno)

Osiedla

Kustodia to interesujące osiedle usytuowane w zachodniej części Gniezna, które cieszy się malowniczym położeniem nad Jeziorem Świętokrzyskim oraz Strugą Gnieźnieńską, znaną również jako Wełnianka. Obecnie Kustodia jest miejscem zamieszkania, które niegdyś funkcjonowało jako folwark, z charakterystycznym pałacem pochodzącym z końca XIX wieku. Pałac ten, wpisany w rejestr zabytków, doczekał się nowej aranżacji, a jego wnętrza zamieniono na mieszkania.

Osiedle otacza park oraz zabudowania gospodarcze, a także wiejska architektura z początku XX wieku, które wspominają o dawnej posiadłości rodziny Grabskich. W pobliżu znajduje się miejsce na ogródki działkowe, co dodatkowo podkreśla rekreacyjny charakter tej lokalizacji.

Na terenie Kustodii zlokalizowana jest również fabryka okien EKO-OKNA, co czyni to miejsce nie tylko strefą mieszkalną, ale również przestrzenią aktywności gospodarczej. Kustodia graniczy od zachodu z dzielnicą Piekary, od wschodu z Winiarami, od południa z dzielnicą Stare Miasto, a od północy z malowniczą wsią Pyszczynek.

Historia

„Majątek znany jako Kustodia przez długie lata, aż do XIX stulecia, należał do zakonu O.O. Franciszkanów. W 1786 roku konwent tego zakonu, działając w oparciu o prawo emfiteutyczne, wydzierżawił folwark oraz 77 hektarów ziemi rodzinie Piaseckich na okres trzech pokoleń. W późniejszym czasie Piaseccy przekazali dzierżawę Kazimierzowi Liczbińskiemu, który zarządzał tym majątkiem do roku 1835. Po sekularyzacji zakonu, władze pruskie przejęły wszelkie dobra majątkowe.

W 1905 roku Kustodię nabył Leon Grabski, który wraz z bratankiem Edwardem Grabskim założył Fundację Grabskich. Fundacja ta zarządzała już 140-hektarowym gospodarstwem. Jako jednostka administracyjna, majątek Kustodia był odrębną jednostką do lat 30 XX wieku, a dopiero w 1934 roku został przyłączony administracyjnie do Gminy Gniezno.

Po zakończeniu II wojny światowej, na mocy dekretu PKWN, folwark został całkowicie znacjonalizowany. Kustodia weszła w skład PGR Łabiszynek, który zorganizował biura w pałacu. W granice miejskie Kustodia została włączona pod koniec lat 50 XX wieku.

W 1969 roku, w pobliżu pałacu Grabskich, na skrzyżowaniu ulic Powstańców Wielkopolskich i Żabiej, oddano do użytku nowoczesny kompleks szkolny – Zawodową Szkołę Specjalną, która obecnie funkcjonuje jako Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy nr 2 w Gnieźnie, im. Janusza Kusocińskiego.

Aktualnie większa część nieruchomości Kustodii znajduje się w posiadaniu Agencji Nieruchomości Rolnych.

Przypisy

  1. Gniezno [online], Polskie Zabytki [dostęp 01.02.2024 r.]
  2. RYS HISTORYCZNY OŚRODKA SZKOLNO-WYCHOWAWCZEGO NR 2 W GNIEŹNIE. Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy nr 2 w Gnieźnie. [dostęp 29.10.2013 r.]
  3. Dziennik Ustaw 1934 nr 68 poz. 610. ISAP.[dostęp 28.10.2013 r.]
  4. Księga Adresowa Gospodarstw Rolnych województwa poznańskiego- współautor Ostrowski Adam str. 44 i 45. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa. [dostęp 28.10.2013 r.]
  5. Gniezno- Stanisław Karwowski wyd.1892 str. 190. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa. [dostęp 28.10.2013 r.]

Oceń: Kustodia (Gniezno)

★★★★★
Średnia ocena:4.54 Liczba ocen:23